DURANGO
Ibaizabal bailara erdian kokatua, Durangaldeko mendiek osatzen duten paisaia zoragarriaren ingurunean hain zuzen; Durango historia eta arte ondare aberatseko hiria da, eragin handia izan duelarik mendeetan zehar merkataritzara aritu izanak.
HISTORIA KONPLEXU BAT
Durangoren sorrera data zehazki ezagutu ez arren, historialari gehienek Sancho VI "Jakintsua"-ren (1150-1194) eta Sancho VII "Indartsua"-ren (1194-1234) erregealdien bitartean kokatzen dute. Nafarroako tronuaren pean sortu zen Tabira izena ezarri zitzaiolarik hasierako herriguneari eta Durango merindadeari, nahiz eta 1195.ean Gaztelaren menpe geratuko zen.
XV. mendean gertutik bizi izan zuen guda bandokideak eta "Durangoko Heretikoak"-ekin (1442-44) erlazionatutako gertaerak. Azken hau, Fray Alonso Mella fraile frantziskotarrak bultzatutako prozesua izan zen eta horren barruan herriko emakume eta ondasun-erkidegoa zabaldu zen. Elkarte horretako ehun kide baino gehiagori heriotza-zigorra ezarri zioten eta sutan erre zituzten. Heresiaren ordainezko monumentu gisa Kurutziagako Gurutzea eraiki zen.
XVI eta XVII mendeak izurrite, sute eta Espainia eta Frantziaren arteko gudaz beteta igaro ziren, ondorioz giza-kostuak eta ekonomikoak egon zirelarik.
XVIII. mendean atzerapen ekonomiko garrantzitsu bat etorriko zen eta tropa frantsesek behin baino gehiagotan hartuko zuten herria. XIX. mendean, Karlistadek eragin handia izan zuten herriaren bizitzan, erregegai karlistak bere gortea Durangon kokatzea erabaki baitzuen.
Herriko pertsonaia historikorik aipagarriena, dudarik gabe, Fray Juan de Zumarraga da. Fededun hau XV. mendean Mexikora bidalia izan zen Carlos V-ren aginduz, herrialde horretako apezpikutegia okupatzeko asmoz. Zumarraga ezaguna da, beste gauza batzuen artean, inprenta bat Europatik Mexikora eramateagatik eta indigenen defentsan aritzeagatik.
Ezin dugu ahaztu 1937.eko martxoaren 31-a, egun horretan, Gerra Zibilean (1936-1939), Durango bonbardatua izan zelako modu sistematiko eta gupidagabean, 500 herritar baino gehiagoren heriotza ekarriaz. 50. hamarkadan garapenerako azken etapa handia etorriko zen.
JATETXEAK
Asador Ametz
Helbidea: Sasikoa kalea 14
Telefonoa: 94 620 20 91
Anboto
Helbidea: Goienkalea 14
Telefonoa: 94 681 10 20
Asador Botafumeiro
Helbidea: Olleria kalea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 620 35 71/94 621 63 32
Azoka
Helbidea: Uribarri kalea 15
Telefonoa/Faxaa: 94 681 15 96
Durangoko Batzokia
Helbidea: Zumalakarregi kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 97
Gambrinus Cerveceria
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 13
Telefonoa/Faxaa: 94 681 08 58
Gaur
Helbidea: Landako etorbidea 1
Telefonoa: 94 681 66 99
Gaztelua
Helbidea: Herriko Gudarien kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 67 22
Gorrotxa
Helbidea: Askatasun etorbidea 33 A
Telefonoa/Faxaa: 94 681 03 68
Gran Hotel Durango
Helbidea: Gasteiz bidea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 621 75 80
Web Orria: http://www.granhoteldurango.com
Juantxu
Helbidea: San Agustinalde kalea 4
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 99
Kobika
Helbidea: San Ignazio auzunea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 681 00 03
Kukutze
Helbidea: Askatasun etorbidea 19
Telefonoa/Faxaa: 94 681 24 66
Kupela Sagardotegia
Helbidea: Saibigain kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 681 66 58
Plateruena Durangoko Kafe Antzokia
Helbidea: Landako etorbidea, 4 - 48200 Durango
Telefonoa/Faxaa: 94 603 03 00
Web Orria: http://www.plateruena.com
Restaurante Landako
Helbidea: Txibitena auzunea 12
Telefonoa/Faxaa: 94 681 19 40
Templete (Hotel Kurutziaga)
Helbidea: Kurutziaga kalea 52
Telefonoa/Faxaa: 94 681 03 68/94 620 14 09
Web Orria: http://www.kurutziaga.com
Txakoli Larrinagatxu
Helbidea: Larriganatxu auzoa 4
Telefonoa: 94 681 49 66
Txantonesa
Helbidea: Goienkalea 3
Telefonoa: 94 620 21 13
Txoko
Helbidea: Kanpatorrosteta kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 33
JAKI AZKARRAK ETA ETXERA ERAMATEKO
BIDE BALTZ
Helbidea: Askatasun etorbidea
Telefonoa/Faxaa: 94 620 29 38
CUORE
Helbidea: Montevideo etorbidea 23 - 25
Telefonoa/Faxaa: 94 681 25 13
EL MERENDERO
Helbidea: Zabalarra kalea 7
Telefonoa/Faxaa: 94 620 30 63
JAI-BERRI
Helbidea: Kurutziaga kalea 22
Telefonoa/Faxaa: 94 681 29 32
JIAN YONG LI
Helbidea: Montevideo etorbidea 24
Telefonoa/Faxaa: 94 620 40 71
KATAZKA TABERNA
Helbidea: Alluitz kalea 17
Telefonoa: 94 681 60 11
LAPAITZ
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 25
Telefonoa/Faxaa: 94 620 10 35
LAPIKO
Helbidea: Francisco Ibarra kalea 3
Telefonoa/Faxaa: 94 621 81 22
LEANIZ
Helbidea: Alluitz kalea 4
Telefonoa/Faxaa: 94 620 37 11
LEKKER-BARRI
Helbidea: Herriko Gudarien kalea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 620 36 41
LUPETZA
Helbidea: Askatasun etorbidea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 681 95 37
MOMOTXO
Helbidea: Trenbide kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 06
MUGA
Helbidea: Ambrosio meabe kalea
Telefonoa/Faxaa: 94 6203813
OSO PANDA
Helbidea: Ambrosio meabe kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 620 30 76
OTTO
Helbidea: Tronperri kalea 7
Telefonoa/Faxaa: 94 620 33 41
PAUSTA
Helbidea: Barrenkalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 681 20 22
SAIBI
Helbidea: Saibigain kalea 4
Telefonoa/Faxaa: 94 620 10 67
TABIRA ETXE
Helbidea: Tabira kalea 33
Telefonoa/Faxaa: 94 681 02 41
TELEPIZZA
Helbidea: Askatasun etorbidea 25
Telefonoa/Faxaa: 94 621 81 86
ALBERDI
Helbidea: Askatasun etorbidea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 76 58
PIO-PIO
Helbidea: Monago Torre kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 620 42 03
SALTZAN
Helbidea: Kurutziaga kalea
Telefonoa/Faxaa: 946200427
KAFETEGIAK
Cafeteria Gozaskari
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 15
Telefonoa/Faxaa: 94 681 57 76
Cafeteria Irala
Helbidea: San Ignazio auzunea 7
Telefonoa/Faxaa: 94 620 31 42
Cafeteria Kurutziaga
Helbidea: Landako etorbidea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 620 25 67
Cafeteria Lorena
Helbidea: Juan Maria Altuna kalea 14
Telefonoa/Faxaa: 94 620 07 28
Cafeteria Montevideo
Helbidea: Montebideo etorbidea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 681 80 40
Degustacion Amalur
Helbidea: Murueta Torre auzunea 5
Telefonoa/Faxaa: 94 681 81 26
Degustacion Arriputzueta
Helbidea: Txibitena auzunea 9
Telefonoa: 94 620 05 40
Degustacion Bustintza
Helbidea: San Roke kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 620 02 52
Degustacion Egunsentia
Helbidea: Monago Torre kalea 7-behea
Telefonoa/Faxaa: 94 681 90 92
Degustacion Josu
Helbidea: Antso Estegiz zumardia 3
Telefonoa/Faxaa: 94 681 63 27
Web Orria: http://www.granhoteldurango.com
Degustacion Kismi
Helbidea: Ermodo kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 01 23
Degustacion Mugarra
Helbidea: Askatasun etorbidea 22
Telefonoa/Faxaa: 94 620 36 23
Degustacion Pol-Pol
Helbidea: Bernardo Gabiola kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 903 20 07
Degustacion Uriska
Helbidea: Pablo Pedro Astarloa kalea 5
Telefonoa/Faxaa: 94 620 18 11
Degustacion Cafe Larrazabal
Helbidea: Pablo Pedro Astarloa kalea 5
Telefonoa/Faxaa: 94 620 25 60
El Parque
Helbidea: San Ignazio auzunea 1-A
Telefonoa/Faxaa: 94 681 37 38
El Rincon
Helbidea: Landako etorbidea 5
Telefonoa/Faxaa: 94 620 04 14
Gozo Leku
Helbidea: Artekalea 21
Telefonoa: 94 681 06 39
Heladeria Ezkurdi
Helbidea: Zumalakarregi kalea 6
Telefonoa: 94 620 35 96
PLATERUENA Durangoko Kafe Antzokia
Helbidea: Landako etorbidea, 4 - 48200 Durango
Telefonoa/Faxaa: 94 603 03 00
Web Orria: http://www.plateruena.com
SAN FAUSTO
Helbidea: Ebaristo Bustintza "Kirikiño" kalea, 1 Behea/Bajo
Telefonoa/Faxaa: 94 681 70 47
Sarasua
Helbidea: Barrenkalea 19
Telefonoa/Faxaa: 94 681 75 37
Txibi
Helbidea: Juan Mari Altuna kalea 4
Telefonoa: 94 620 36 88
Urrats
Helbidea: Juan Antonio Abasolo kalea 3
Telefonoa: 94 681 25 18
TABERNAK, PUB, DISKOTEKAK
BAR KAIXO
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 52 83
AINHOA
Helbidea: Askatasun etorbidea 13
Telefonoa/Faxaa: 94 681 52 78
ALEX
Helbidea: Ezkurdi plaza 7
Telefonoa/Faxaa: 94 681 49 72/94 620 10 52
ALPINO
Helbidea: Goienkalea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 681 34 32
ALZAA
Helbidea: Tabira kalea 23
Telefonoa/Faxaa: 94 620 40 78
ANDRA MARI
Helbidea: Andra Mari kalea
Telefonoa/Faxaa: 94 681 26 38
ARKUPE
Helbidea: Goienkalea 13
Telefonoa: 94 620 18 12
ATXÓ FUN FUN
Helbidea: San Roke kalea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 621 83 39
AXPE
Helbidea: Durangoko plateruen plaza
Telefonoa/Faxaa: 94 603 03 58
BAR ARKARAZO C.B.
Helbidea: Goienkalea, 1
Telefonoa/Faxaa: 94 620 17 43
BAR ASTEPE
Helbidea: Astepe auzunea 14
Telefonoa/Faxaa: 94 681 89 64
BAR AZOKA
Helbidea: Uribarri kalea 15
Telefonoa/Faxaa: 94 681 15 96/94 681 99 17
BAR BESTALDE
Helbidea: Fauste Kalea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 681 74 84
BAR GURE-ETXEA
Helbidea: Anboto kalea 3
Telefonoa/Faxaa: 94 620 22 65
BAR HERRIA
Helbidea: Askatasun etorbidea 28
Telefonoa/Faxaa: 94 681 05 13
BAR JULIAN
Helbidea: Uribarri kalea z/g
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 25
BAR LANDAKO
Helbidea: Txibitena auzunea 9 behea
Telefonoa: 94 681 98 92
BAR PUERTA DEL SOL
Helbidea: Erretentxu kalea 37
Telefonoa: 94 681 44 73
BAR TXOKO
Helbidea: Kanpatorrosteta kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 33
BEGIAK
Helbidea: Ermodo kalea 9
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 24
BERBARO
Helbidea: Santa Ana plaza 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 62 84
BIKANDI
Helbidea: Goienkalea
Telefonoa/Faxaa: 94 620 10 94
BITAÑO
Helbidea: Ezkurdi plaza 7
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 75
BUSTINTZA
Helbidea: San Roke kalea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 620 02 51
CALEDONIA
Helbidea: Askatasun etorbidea 3
Telefonoa/Faxaa: 94 621 81 51
CANALEJAS I
Helbidea: Sasikoa kalea 8
Telefonoa/Faxaa: 94 681 36 66
CANALEJAS II
Helbidea: Sasikoa kalea 10
Telefonoa/Faxaa: 94 620 28 13
CARRETO-ZUHARTSU
Helbidea: Kalebarria
Telefonoa/Faxaa: 94 620 40 26
CENTRO EXTREMEÑO
Helbidea: Pablo Pedro Astarloa kalea 13 Behea
Telefonoa: 94 681 10 81
CENTRO SOCIAL SAN FAUSTO
Helbidea: Ebaristo Bustintza Kirikiño kalea, 11 Behea/Bajo - 1 I
Telefonoa: 94 681 27 10
COLLIN´S
Helbidea: Durangoko plateruen plaza 11
Telefonoa/Faxaa: 94 681 71 01
DALLAS I
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 19
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 83
DALLAS (2)
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 19
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 83
DAYKY
Helbidea: Kalebarria 17
DRACH
Helbidea: Tronperri kalea 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 73 41
EL ARCO
Helbidea: Santa Ana plaza
Telefonoa/Faxaa: 94 681 09 41
FETEN
Helbidea: Kalebarria 10
Telefonoa/Faxaa: 94 603 03 43
GORBEA
Helbidea: Zeharkalea 5
Telefonoa/Faxaa: 94 681 89 38
GUAY
Helbidea: Kalebarria 22
Telefonoa/Faxaa: 94 681 79 82
GURE KABIA
Helbidea: Goienkalea 11
Telefonoa: 94 620 39 23
GURE TOKI
Helbidea: Goienkalea 2
Telefonoa: 94 681 18 02
HAIZEA
Helbidea: Arkotxa kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 681 22 22
HORSE
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 47 99
INTXAURRE
Helbidea: Balbino Garitaonandia plaza, 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 80 70
JAI-ALAI
Helbidea: Ezkurdi plaza 8
Telefonoa/Faxaa: 94 620 26 59
JAI-TOKI
Helbidea: Ezkurdi plaza 4
Telefonoa/Faxaa: 94 681 80 99
LEKKER
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 51
LEKU-BERRI
Helbidea: Goienkalea 4
Telefonoa/Faxaa: 94 681 78 52
LUARTZ
Helbidea: Dario de Regoyos kalea z/g
Telefonoa/Faxaa: 94 681 47 58
LURBI
Helbidea: Komentukalea 28
Telefonoa/Faxaa: 94 681 53 36
LURPE
Helbidea: Tronperri kalea 12
Telefonoa: 94 620 14 66
MANOLO
Helbidea: Zabalarra kalea 11
Telefonoa: 94 681 10 41
MIKELDI (taberna)
Helbidea: Kalebarria 7
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 78
MONDRAGON
Helbidea: Uribarri kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 10 22
O' CONNORS
Helbidea: Trenbide kalea 4 - 6
Telefonoa/Faxaa: 94 620 35 98
PALENTINO
Helbidea: Kalebarria 1
Telefonoa/Faxaa: 94 681 40 73
PLATERUENA Durangoko Kafe Antzokia
Helbidea: Landako etorbidea, 4 - 48200 Durango
Telefonoa/Faxaa: 94 603 03 00
Web Orria: http://www.plateruena.com
Pol-Pol (taberna)
Helbidea: Barrenkalea 19
Telefonoa/Faxaa: 94 620 29 69
RUGBY
Helbidea: Goienkalea 18
Telefonoa/Faxaa: 94 620 00 07
SAGARNA
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 17
Telefonoa/Faxaa: 94 620 22 86
SUSO´S
Helbidea: Ermodo kalea 2
Telefonoa/Faxaa: 94 681 88 50
TOKI-EDER
Helbidea: Faustekalea, 17
Telefonoa/Faxaa: 94 681 20 10
TTIPI-TTAPA
Helbidea: Goienkalea 17
Telefonoa: 94 681 03 54
TXANTONESA (taberna)
Helbidea: Goienkalea 3
Telefonoa: 94 620 21 13
TXORI ZORO
Helbidea: Arandoño-Torre kalea 6
Telefonoa/Faxaa: 94 681 76 43
TXUKUN
Helbidea: Juan Maria Altuna kalea 18
Telefonoa/Faxaa: 94 620 13 94
UDA-BERRI
Helbidea: Goienkalea 10
Telefonoa: 94 681 80 41
URDIN
Helbidea: Andra Mari kalea
Telefonoa: 94 681 10 16
URKO
Helbidea: Urko kalea 3
Telefonoa: 94 681 30 12
URTZI
Helbidea: Fray Juan de Zumarraga kalea 4
Telefonoa: 94 620 38 09
OSTATUAK
Gran Hotel Durango****
Helbidea: Gasteiz Bidea kalea, 2
Telefonoa: 94 621 75 80
Faxa: 94 621 75 94
Web Orria: http://www.granhoteldurango.com
Hotel Kurutziaga***
Helbidea: Kurutziaga kalea, 52
Telefonoa: 94 620 08 64
Faxa: 4 620 14 09
Web Orria: http://www.kurutziaga.com
Hotel Ocamiño*
Helbidea: Olleria kalea, 8
Telefonoa: 94 621 60 36
Faxa: 94 621 63 32
PENSIONES
Hostal-Albergue Errotagaña
Helbidea: Intxaurrondo kalea, Undagoitia, 54
Telefonoa: 94 621 60 21
Faxa: 94 621 82 42
Web Orria: http://ibaizabalikastola.net/oinarrizkoa/errotagana/index.php
Juego de Bolos
Helbidea: San Agustinalde kalea, 2
Telefonoa: 94 681 10 99
Faxa: 94 681 10 99
DURANGALDEA
Bizkaiko eskualdea 13 udalerri barne hartzen dituena: Abadiño, Atxondo, Berriz, Durango, Elorrio, Ermua, Garai, Iurreta, Izurtza, Mallabia, Mañaria, Otxandio eta Zaldibar.
Eskualde honen historia Durangaldea osatzen duten udalerri guztietako ondare arkitektoniko zibil, erlijioso eta baserrien bitartez ikus daiteke.
Errenazimenduko eraikuntza zibil aipagarrienetako bat Muntsaratzeko Dorrea dugu, Abadiñon, ziur aski IX. mendean eraikitako dorretxea.
Baina ezbairik gabe, bereizte bat merezi du Elorrioko udalerriak, bere ermita, tenplu, gurutze eta jauregi kopurua direla-eta, Bizkaiko lehenengo Monumentu Talde Historiko-Artistikoan bilakatu dutelarik.
Baserriak eskualdeko nekazal arkitekturaren adibide garrantzitsua dira. Durangaldean Bizkaiko kalitatezko baserri dentsitate handiena dago. XV eta XVI. mendeetan eraikitako 50 baserri baino gehiago kontserbatzen dira eskualdean .
URKIOLAKO PARKE NATURALA
Durangaldeko Mendien artean kokatua, Urkiolako Parke Naturala dago, 5.768 Ha-ko hedadurarekin eta interes historiko, geografiko eta paisajistiko handikoa deklaratu zen 1989.ean.
Bertako gailurren artean Anboto (1.296 m.) nabarmentzen da, beste tontor batzuekin batera: Elgoin 1152, Alluitz 1.068, Unzillaitz: 941m; Mugarra 964m; Urkiolaguirre 1009m; Oiz 1026m eta Udalaitz 1092m.
Parkearen erdigunea Urkiolako San Antonio Santutegiak osatzen du eta bere ingurunea balore natural zein altxor ugariz beteta: Besaide, begiratoki ikusgarria; Neberondo, antzinako elurzulo bat. Bertan aurreko mendeetan izotza fabrikatu eta biltzen zen gero, beste gauza batzuen artean, Durangoko limoizko izotz-edari famatuak egiteko banatzen zena.
Natura maite dutenek Urkiolako Parke Naturalean kanpoko kirolak praktikatzeko tokia dute. Mendi-ibiliak egiten dira eskualde honetan. Adibide gisa, Atxondoko bailaran, Anboto mendi magalean, antzina bailara zeharkatzen zuen trenaren ibilbidea bidexka gisa prestatu da, ibilbide eta paisaia zoragarri batez gozatzeko aukera ahalbidetuz.